جرم باج‌ گیری و اخاذی اینترنتی

باج‌گیری و اخاذی اینترنتی به معنای تهدید یا اجبار قربانی برای پرداخت وجه، انجام یک اقدام خاص یا خودداری از انجام کاری به نفع مجرم، از طریق ابزارهای دیجیتال و فضای مجازی است. این جرم یکی از مهم‌ترین جرائم سایبری محسوب می‌شود که می‌تواند هم افراد و هم سازمان‌ها را تحت تأثیر قرار دهد.

انواع باج‌گیری و اخاذی اینترنتی

1. باج‌گیری از طریق حملات باج‌افزاری (Ransomware)
   در این نوع، مجرمان با استفاده از بدافزارهای رمزنگار، اطلاعات مهم سیستم قربانی را قفل کرده و برای بازگرداندن دسترسی، درخواست پرداخت باج می‌کنند.
2. اخاذی از طریق انتشار محتوای شخصی یا محرمانه
   مجرمان با دسترسی غیرمجاز به تصاویر، ویدیوها یا اطلاعات حساس قربانی، او را تهدید به انتشار این اطلاعات کرده و در ازای خودداری از این اقدام، درخواست وجه می‌کنند.
3. اخاذی از طریق روابط عاطفی (Romance Scam)
   در این روش، کلاهبرداران با جلب اعتماد قربانی در شبکه‌های اجتماعی یا پیام‌رسان‌ها و تهدید به افشای مکاتبات یا تصاویر خصوصی، از او اخاذی می‌کنند.
4. باج‌گیری از کسب‌وکارها
   برخی مجرمان سایبری با تهدید کسب‌وکارها به افشای اطلاعات تجاری محرمانه یا راه‌اندازی حملات سایبری (مانند حملات DDoS)، از آن‌ها درخواست باج می‌کنند.
5. تهدید به افشای تخلفات واقعی یا ساختگی
   در این روش، مجرمان با تهدید قربانی به افشای تخلف یا موضوعی حساس، حتی اگر واقعی نباشد، از او اخاذی می‌کنند.

قوانین و مجازات باج‌گیری و اخاذی اینترنتی در ایران

باج‌گیری و اخاذی اینترنتی طبق قانون جرایم رایانه‌ای و قانون مجازات اسلامی جرم محسوب می‌شود و مجرمان به مجازات‌های سنگینی محکوم خواهند شد.

طبق ماده ۱۶ قانون جرایم رایانه‌ای:

هر کس از طریق سامانه‌های رایانه‌ای یا مخابراتی، به وسیله تهدید یا ترساندن دیگری، وجه، مال، یا امتیازی را از او بگیرد یا او را وادار به انجام یا خودداری از انجام کاری کند، به مجازات زیر محکوم می‌شود:

• حبس از یک تا پنج سال
• جزای نقدی از ۲۰ میلیون ریال تا ۱۰۰ میلیون ریال
• یا هر دو مجازات

طبق ماده ۶۶۹ قانون مجازات اسلامی:

هرکس دیگری را به هر نحوی تهدید به ضرر جانی، مالی یا شرفی کند و از او تقاضای وجه یا امتیاز نماید، به مجازات حبس از دو ماه تا دو سال یا شلاق تا ۷۴ ضربه محکوم می‌شود.