جرم تخریب یا اخلال در زیرساختهای حیاتی کشور
تخریب یا اخلال در زیرساختهای حیاتی کشور به هرگونه اقدام عمدی یا غیرعمدی گفته میشود که موجب از کار افتادن، آسیبرسانی یا ایجاد اختلال در عملکرد زیرساختهای کلیدی و حساس کشور میشود. این زیرساختها شامل بخشهایی مانند انرژی، حملونقل، ارتباطات، بانکداری، خدمات بهداشتی، آب و برق، و سامانههای نظامی و امنیتی است.
اهمیت زیرساختهای حیاتی
زیرساختهای حیاتی بخشی از ساختار ملی کشور هستند که عملکرد پایدار آنها برای امنیت ملی، سلامت عمومی، رفاه اقتصادی و نظم اجتماعی ضروری است. هرگونه تخریب یا اختلال در این زیرساختها میتواند پیامدهای جبرانناپذیری در سطح ملی ایجاد کند.
انواع تخریب یا اخلال در زیرساختهای حیاتی
- حملات سایبری به سامانههای حیاتی
- نفوذ و از کار انداختن سامانههای رایانهای و مخابراتی که برای مدیریت زیرساختهای حساس استفاده میشوند.
- تخریب فیزیکی تأسیسات و تجهیزات حیاتی
- خرابکاری فیزیکی در نیروگاهها، ایستگاههای برق، پالایشگاهها، خطوط مخابرات و سایر تأسیسات کلیدی.
- اختلال عمدی در خدمات عمومی
- اقدامات عمدی که منجر به قطع یا اختلال در ارائه خدمات عمومی نظیر آب، برق، گاز و ارتباطات شود.
- استفاده از بدافزارهای تخریبی
- استفاده از بدافزارهایی مانند ویروسها و باجافزارها برای تخریب دادهها یا سامانههای کنترل صنعتی (SCADA) در زیرساختهای حیاتی.
قوانین و مجازاتهای مرتبط با تخریب یا اخلال در زیرساختهای حیاتی
- ماده ۷۳۳ قانون جرایم رایانهای (تخریب و اخلال در سامانههای رایانهای و مخابراتی حساس)
هرگونه اقدام به تخریب، از کار انداختن یا اختلال در عملکرد سامانههای رایانهای و مخابراتی که زیرساختهای حیاتی کشور را مدیریت میکنند، جرم محسوب میشود.
مجازات:
- حبس از ۳ تا ۱۰ سال
- جزای نقدی سنگین
- در صورتی که این جرم به تهدید امنیت ملی یا خسارات جانی منجر شود، مجازات میتواند تشدید شود.
- ماده ۱۲ قانون مجازات اخلالگران در امنیت کشور
هرگونه اقدام به تخریب یا ایجاد اختلال در زیرساختهای حیاتی که منجر به اختلال در نظم عمومی یا تهدید امنیت ملی شود، مشمول مجازاتهای سنگین خواهد بود.
مجازات:
- حبس طولانیمدت (۵ تا ۲۰ سال)
- در مواردی که جرم منجر به خسارات گسترده یا تلفات انسانی شود، ممکن است مجازات اعدام یا حبس ابد در نظر گرفته شود.
- قانون مجازات خرابکاری در تأسیسات عمومی
این قانون هرگونه خرابکاری در تأسیسات عمومی و زیربنایی مانند نیروگاهها، خطوط انتقال انرژی، تأسیسات مخابراتی و آبرسانی را جرم دانسته و مجازاتهای شدیدی برای آن تعیین کرده است.
مجازات:
- حبس از ۱۰ تا ۲۵ سال
- و در موارد خاص، مجازات اعدام در صورت تهدید مستقیم علیه امنیت ملی.
پیامدهای تخریب یا اخلال در زیرساختهای حیاتی
- تهدید امنیت ملی
تخریب زیرساختهای حیاتی بهطور مستقیم امنیت کشور را به خطر میاندازد و میتواند موجب بیثباتی سیاسی و اجتماعی شود.
- اختلال در زندگی روزمره مردم
اختلال در زیرساختهای حیاتی نظیر برق، آب، گاز و ارتباطات میتواند زندگی روزمره مردم را بهشدت مختل کند.
- خسارات اقتصادی سنگین
تخریب زیرساختهای حیاتی میتواند هزینههای هنگفتی برای بازسازی و بازیابی این زیرساختها ایجاد کند.
- کاهش اعتماد عمومی
وقوع چنین جرایمی و ناتوانی در مقابله با آنها میتواند به کاهش اعتماد عمومی به نهادهای دولتی و حاکمیتی منجر شود.