جرم سرقت و سوءاستفاده مالی در فضای مجازی
سرقت و سوءاستفاده مالی در فضای مجازی از جمله جرایم سایبری پرمخاطره است که با استفاده از فناوریهای دیجیتال انجام میشود. این جرم شامل اقداماتی است که بهطور غیرقانونی موجب انتقال یا تصاحب اموال و وجوه مالی افراد یا سازمانها از طریق اینترنت و سامانههای رایانهای میشود.
انواع سرقت و سوءاستفاده مالی در فضای مجازی
- سرقت اطلاعات کارتهای بانکی (Carding)
- بهدست آوردن غیرقانونی اطلاعات کارتهای بانکی و استفاده از آنها برای برداشت یا خریدهای غیرمجاز.
- کلاهبرداری اینترنتی
- فریب کاربران با ایجاد سایتها، تبلیغات یا پیامهای جعلی برای دریافت اطلاعات یا پول.
- فیشینگ (Phishing)
- ارسال پیامها و لینکهای جعلی با هدف سرقت اطلاعات محرمانه مانند نام کاربری، رمز عبور و اطلاعات بانکی.
- هک حسابهای مالی
- دسترسی غیرمجاز به حسابهای بانکی آنلاین یا کیف پولهای دیجیتال و برداشت غیرقانونی وجوه.
- بدافزارهای سرقت اطلاعات
- استفاده از بدافزارهایی که اطلاعات محرمانه کاربران را سرقت کرده و برای مقاصد مالی به کار میبرند.
روشهای متداول سرقت و سوءاستفاده مالی
- مهندسی اجتماعی: فریب دادن کاربران برای ارائه اطلاعات محرمانه یا انجام تراکنشهای غیرمجاز.
- حملات Man-in-the-Middle: رهگیری ارتباطات بین کاربران و سرورهای بانکی برای دسترسی به اطلاعات حساس.
- ایجاد سایتهای جعلی بانکی: ساخت سایتهایی شبیه به درگاههای پرداخت یا بانکهای معتبر برای فریب کاربران.
- دسترسی غیرمجاز به سامانههای مالی: نفوذ به سیستمهای حسابداری، کیف پولهای دیجیتال یا سامانههای مالی شرکتها.
قوانین و مجازاتهای مرتبط با سرقت و سوءاستفاده مالی در فضای مجازی
- ماده ۷۴۱ قانون جرایم رایانهای (کلاهبرداری رایانهای)
هرکس بهطور غیرمجاز از طریق سامانههای رایانهای یا مخابراتی اموال یا وجوه افراد را تصاحب کند، مرتکب جرم شده است.
مجازات:
- حبس از ۱ تا ۵ سال
- جزای نقدی معادل مال تصاحب شده
- ماده ۷۳۳ قانون جرایم رایانهای (دسترسی غیرمجاز و سرقت اطلاعات)
هرگونه دسترسی غیرمجاز به دادههای دیگران و سوءاستفاده از آن برای منافع مالی جرم محسوب میشود.
مجازات:
- حبس از ۹۱ روز تا ۱ سال
- جزای نقدی
- ماده ۱۳ قانون مبارزه با پولشویی
هرگونه انتقال وجوه ناشی از جرایم رایانهای بهمنظور مخفیسازی منبع غیرقانونی آنها، مشمول قانون مبارزه با پولشویی است.
مجازات:
- حبس از ۱ تا ۱۰ سال
- جزای نقدی معادل وجوه پولشوییشده
راههای پیشگیری از سرقت و سوءاستفاده مالی در فضای مجازی
- استفاده از سامانههای پرداخت امن
کاربران باید از درگاههای پرداخت معتبر و سایتهای رسمی برای تراکنشهای مالی استفاده کنند.
- فعالسازی احراز هویت دومرحلهای
استفاده از احراز هویت دومرحلهای در حسابهای مالی و بانکی میتواند امنیت را افزایش دهد.
- آموزش عمومی و افزایش آگاهی کاربران
آموزش کاربران در مورد روشهای فیشینگ و کلاهبرداری اینترنتی و نحوه شناسایی سایتهای جعلی.
- استفاده از نرمافزارهای امنیتی
نصب نرمافزارهای ضدبدافزار و بهروزرسانی مداوم آنها برای جلوگیری از نفوذ بدافزارها.
- نظارت و مانیتورینگ تراکنشهای مشکوک
بانکها و مؤسسات مالی باید بهصورت مداوم تراکنشهای مشکوک را بررسی و در صورت لزوم حسابهای مشکوک را مسدود کنند.