جرم نشر اطلاعات خصوصی افراد بدون رضایت در فضای مجازی

انتشار اطلاعات خصوصی افراد بدون رضایت آن‌ها در فضای مجازی یکی از جرایم سایبری جدی محسوب می‌شود که می‌تواند آثار زیانباری بر زندگی شخصی و اجتماعی قربانیان داشته باشد. این جرم شامل افشای هرگونه اطلاعات محرمانه، تصاویر، پیام‌ها، مکالمات یا داده‌های شخصی افراد در شبکه‌های اجتماعی، پیام‌رسان‌ها یا وب‌سایت‌ها بدون اجازه آن‌ها است.

مصداق‌های نشر اطلاعات خصوصی بدون رضایت

1. انتشار تصاویر و ویدئوهای شخصی افراد
   • بدون کسب رضایت و با هدف تخریب شخصیت یا ایجاد مزاحمت.
2. انتشار مکالمات خصوصی
   • شامل پیام‌ها یا مکالمات ضبط‌شده از افراد که محتوای آن‌ها جنبه خصوصی دارد.
3. انتشار اطلاعات هویتی و محرمانه
   • مانند شماره ملی، آدرس، شماره تماس یا اطلاعات مالی افراد.
4. افشای اسرار حرفه‌ای
   • افشای اطلاعات محرمانه مرتبط با کسب‌وکارها یا اسرار حرفه‌ای افراد در فضای مجازی.

پیامدهای انتشار غیرمجاز اطلاعات خصوصی

• هتک حیثیت و اعتبار اجتماعی
  افشای اطلاعات خصوصی می‌تواند به حیثیت فردی و اجتماعی افراد آسیب برساند.
• ایجاد اضطراب و آسیب‌های روانی
  قربانیان این نوع جرم ممکن است دچار استرس، اضطراب یا افسردگی شوند.
• مزاحمت و تهدید
  ممکن است این اقدام به مزاحمت‌های آتی یا تهدیدهای بیشتر از سوی عاملان جرم منجر شود.

قوانین و مجازات‌های مرتبط با نشر اطلاعات خصوصی در فضای مجازی

1. ماده ۱۷ قانون جرایم رایانه‌ای
   «هرکس به وسیله سامانه‌های رایانه‌ای یا مخابراتی، فیلم یا صوت یا تصویر یا اسرار خصوصی افراد را بدون رضایت آن‌ها منتشر کند یا دسترس دیگران قرار دهد، به نحوی که موجب ضرر یا هتک حیثیت آن‌ها شود، به مجازات زیر محکوم خواهد شد:»
   مجازات:
   • حبس از ۹۱ روز تا ۲ سال
   • یا جزای نقدی از ۵ میلیون تا ۴۰ میلیون ریال
   • یا هر دو مجازات
2. ماده ۱۶ قانون جرایم رایانه‌ای
   «هرکس به وسیله سامانه‌های رایانه‌ای یا مخابراتی، داده‌های متعلق به دیگری را بدون اجازه او منتشر کند، به گونه‌ای که موجب ضرر شود، مرتکب جرم شده است.»
   مجازات:
   • حبس از ۶ ماه تا ۲ سال
   • یا جزای نقدی
3. ماده ۱۰۴ قانون مجازات اسلامی
   این جرم در صورت شاکی خصوصی قابل تعقیب است و در مواردی که حیثیت عمومی نیز خدشه‌دار شده باشد، دادستان می‌تواند ورود کند.

راه‌های پیشگیری از نشر اطلاعات خصوصی

1. افزایش آگاهی کاربران
   آگاه کردن افراد نسبت به خطرات افشای اطلاعات خصوصی و نحوه مدیریت آن‌ها در فضای مجازی.
2. استفاده از تنظیمات حریم خصوصی
   فعال کردن تنظیمات حریم خصوصی در شبکه‌های اجتماعی و پیام‌رسان‌ها به‌منظور محدود کردن دسترسی به اطلاعات شخصی.
3. عدم اشتراک‌گذاری اطلاعات حساس
   خودداری از اشتراک‌گذاری اطلاعات حساس در بسترهای عمومی و با افراد ناشناس.
4. گزارش و مسدودسازی افراد خاطی
   در صورت مواجهه با افرادی که تهدید به افشای اطلاعات خصوصی می‌کنند، می‌توان از قابلیت گزارش و مسدودسازی آن‌ها استفاده کرد.