پولشویی با استفاده از رمزارزها
پولشویی به معنای فرآیندی است که طی آن، درآمدهای حاصل از فعالیتهای غیرقانونی بهگونهای وارد چرخه اقتصادی میشوند که منبع آنها نامشخص باقی بماند و به ظاهر قانونی جلوه کنند. رمزارزها به دلیل ویژگیهایی مانند غیرمتمرکز بودن، ناشناسسازی تراکنشها و عدم وابستگی به نهادهای مالی سنتی، به ابزاری جذاب برای پولشویی تبدیل شدهاند.
مراحل پولشویی با استفاده از رمزارزها
- جذب سرمایه و ورود به شبکه رمزارزها (Placement)
در این مرحله، درآمدهای حاصل از فعالیتهای غیرقانونی (مانند قاچاق، کلاهبرداری، یا فساد) بهصورت نقدی یا بانکی وارد شبکه رمزارزی میشوند. این کار معمولاً از طریق خرید رمزارز در صرافیهای آنلاین انجام میشود.
- روشهای رایج:
- خرید رمزارز در صرافیهای غیرمتمرکز (DEX)
- استفاده از پول نقد برای خرید رمزارز از طریق بازارهای همتا به همتا (P2P)
- استفاده از کیفپولهای ناشناس و تراکنشهای کوچک برای کاهش ریسک شناسایی
- پنهانسازی منبع پول (Layering)
در این مرحله، با انجام تراکنشهای متعدد و پیچیده در شبکههای مختلف رمزارزی، سعی میشود که منبع پول غیرقانونی پنهان شود.
- روشهای متداول:
- استفاده از رمزارزهای حریممحور مانند مونرو (Monero) و زیکش (Zcash)
- انتقال مکرر داراییها بین کیفپولهای مختلف
- استفاده از سرویسهای میکسر یا Tumbler برای ترکیب تراکنشها و مخفی کردن مسیر واقعی
- تبدیل رمزارزها به سایر انواع رمزارز (مثلاً از بیتکوین به اتریوم) در صرافیهای غیرمتمرکز
- بازگشت پول به چرخه اقتصادی (Integration)
در مرحله آخر، داراییهای شستهشده وارد چرخه اقتصادی میشوند و به ظاهر قانونی جلوه میکنند. این کار با فروش رمزارز و تبدیل آن به ارزهای فیات (مانند دلار یا یورو) یا استفاده مستقیم از رمزارزها برای خرید داراییهای قانونی صورت میگیرد.
- روشهای رایج:
- فروش رمزارز در صرافیهای خارجی
- سرمایهگذاری در املاک و مستغلات با استفاده از رمزارز
- خرید کالاهای گرانقیمت مانند طلا، جواهرات یا خودروهای لوکس از فروشندگانی که رمزارز میپذیرند
روشهای پیشرفته پولشویی با رمزارزها
- استفاده از قراردادهای هوشمند و پلتفرمهای DeFi
مجرمان با استفاده از پلتفرمهای مالی غیرمتمرکز (DeFi)، مانند پلتفرمهای وامدهی و استقراض، پول را در قالب رمزارز وارد این پلتفرمها کرده و پس از چندین تراکنش به ظاهر مشروع، داراییها را برداشت میکنند.
- مزیت این روش:
ناشناس بودن و نبود نظارت متمرکز
- مشارکت در عرضه اولیه کوینها (ICO) و پروژههای NFT
پولشویان با سرمایهگذاری در ICOها یا خرید و فروش آثار هنری دیجیتال در قالب NFT، سعی در مشروعسازی داراییهای خود دارند.
- چالشهای نظارتی:
نبود مقررات کافی برای شفافسازی منبع سرمایهگذاریها در این حوزه
- استفاده از دارکوب و بازارهای غیرقانونی
دارکوب بستری است که در آن کالاها و خدمات غیرقانونی با رمزارز معامله میشود. پولشویان با خرید و فروش کالاهای دیجیتال در این بازارها، درآمدهای غیرقانونی خود را شسته و به دارایی قانونی تبدیل میکنند.
چالشهای مقابله با پولشویی رمزارزی
- ناشناس بودن تراکنشها
بسیاری از رمزارزها، بهویژه رمزارزهای حریممحور، به گونهای طراحی شدهاند که تراکنشها و هویت کاربران مخفی بماند. این موضوع شناسایی مجرمان را دشوار میکند.
- نبود قوانین جامع بینالمللی
نبود قوانین یکپارچه و شفاف بینالمللی درباره نظارت بر تراکنشهای رمزارزی، باعث میشود که پولشویان از کشورهایی با قوانین ضعیفتر استفاده کنند.
- استفاده از صرافیهای غیرمتمرکز (DEX)
برخلاف صرافیهای متمرکز که تحت نظارت نهادهای قانونی قرار دارند، صرافیهای غیرمتمرکز فاقد سیستمهای نظارتی مؤثر هستند و امکان پولشویی را افزایش میدهند.
اقدامات مقابله با پولشویی رمزارزی
- وضع قوانین شفاف و جامع
کشورها باید قوانین جامعی برای نظارت بر تراکنشهای رمزارزی و شناسایی هویت کاربران در صرافیها وضع کنند.
- نمونه: اجرای قوانین KYC (احراز هویت مشتری) و AML (مبارزه با پولشویی) در صرافیهای رمزارزی
- همکاری بینالمللی
همکاری بینالمللی برای ردیابی تراکنشهای مشکوک و شناسایی شبکههای پولشویی ضروری است.
- استفاده از فناوری بلاکچین تحلیلی
استفاده از ابزارهای تحلیل بلاکچین که توانایی ردیابی تراکنشهای مشکوک را دارند، میتواند در شناسایی فعالیتهای پولشویی مؤثر باشد. شرکتهای تخصصی در این حوزه مانند Chainalysis و Elliptic به دولتها و نهادهای مالی کمک میکنند تا تراکنشهای مشکوک را شناسایی کنند.