دستکاری بازار از طریق سفارش‌های جعلی (Spoofing)

Spoofing یکی از روش‌های رایج دستکاری در بازارهای مالی، از جمله بازار رمزارزها، است. در این روش، کلاهبرداران سفارش‌های خرید یا فروش جعلی و با حجم بالا در بازار ثبت می‌کنند تا روند قیمت را به نفع خود تغییر دهند. این سفارش‌ها معمولاً بدون قصد واقعی برای معامله ثبت می‌شوند و هدف اصلی آن‌ها ایجاد تصور اشتباه از عرضه و تقاضا است.

چگونه Spoofing کار می‌کند؟

1. ایجاد سفارش‌های جعلی:
   کلاهبرداران سفارش‌های خرید یا فروش بزرگ را در یک سطح قیمتی خاص قرار می‌دهند. این سفارش‌ها معمولاً تأثیری قوی بر احساسات و تصمیمات معامله‌گران می‌گذارند.
2. ایجاد فشار روانی در بازار:
   با مشاهده سفارش‌های بزرگ در دفتر سفارشات (Order Book)، دیگر معامله‌گران تصور می‌کنند که بازار به زودی دچار افزایش یا کاهش قیمت خواهد شد.
3. تغییر رفتار معامله‌گران:
   معامله‌گران ناآگاه یا الگوریتم‌های معاملاتی خودکار با دیدن این سفارش‌ها تصمیم به خرید یا فروش می‌گیرند.
4. لغو سفارش‌های جعلی:
   قبل از آنکه سفارش‌های جعلی اجرا شوند، کلاهبرداران آن‌ها را لغو می‌کنند.
5. سود بردن از نوسانات ایجادشده:
   پس از تغییر قیمت به نفع کلاهبرداران، آن‌ها از موقعیت‌های قبلی خود سود می‌برند.

ویژگی‌های Spoofing در بازار رمزارزها

1. حجم سفارش‌های غیرطبیعی:
   سفارش‌هایی با حجم بسیار زیاد که به‌طور ناگهانی در دفتر سفارشات ظاهر می‌شوند و تأثیر زیادی بر احساسات بازار دارند.
2. لغو سریع سفارش‌ها:
   سفارش‌های جعلی اغلب قبل از اجرا، در مدت زمان کوتاهی لغو می‌شوند.
3. تمرکز بر رمزارزهای با نقدینگی پایین:
   رمزارزهایی با مارکت‌کپ یا حجم معاملات پایین، بیشتر در معرض Spoofing هستند زیرا تغییر قیمت در آن‌ها آسان‌تر است.
4. الگوهای تکراری:
   کلاهبرداران ممکن است بارها و بارها از همان الگوی سفارش‌گذاری و لغو استفاده کنند.

چند نمونه واقعی از Spoofing

1. BitMEX و Binance:
   برخی از صرافی‌های بزرگ گزارش‌هایی از فعالیت‌های Spoofing دریافت کرده‌اند. معامله‌گران با سفارش‌های جعلی در این پلتفرم‌ها قیمت رمزارزها را دستکاری می‌کردند.
2. پرونده‌های حقوقی:
   در سال‌های اخیر، سازمان‌های نظارتی (مانند CFTC در ایالات متحده) پرونده‌هایی علیه معامله‌گرانی که در بازارهای سنتی و رمزارزها Spoofing انجام داده‌اند، مطرح کرده‌اند.

چگونه Spoofing را شناسایی کنیم؟

1. بررسی رفتار دفتر سفارشات (Order Book):
   تغییرات ناگهانی و غیرطبیعی در حجم سفارشات می‌تواند نشان‌دهنده Spoofing باشد.
2. بررسی لغو سریع سفارش‌ها:
   اگر سفارش‌هایی به‌طور مکرر ثبت و بلافاصله لغو می‌شوند، احتمال Spoofing وجود دارد.
3. تحلیل داده‌های تاریخی:
   بررسی داده‌های تاریخی دفتر سفارشات می‌تواند به شناسایی الگوهای مشکوک کمک کند.
4. توجه به نوسانات غیرعادی قیمت:
   Spoofing معمولاً با نوسانات شدید و ناگهانی قیمت همراه است.

راه‌های مقابله با Spoofing

1. استفاده از صرافی‌های معتبر:
   صرافی‌های بزرگ و معتبر معمولاً ابزارها و الگوریتم‌هایی برای شناسایی و جلوگیری از Spoofing دارند.
2. استفاده از داده‌های عمق بازار:
   معامله‌گران حرفه‌ای از داده‌های عمق بازار برای تحلیل و شناسایی رفتارهای غیرطبیعی استفاده می‌کنند.
3. رعایت مدیریت ریسک:
   هرگز تمام سرمایه خود را در یک معامله قرار ندهید و از مدیریت ریسک مناسب استفاده کنید.
4. گزارش فعالیت‌های مشکوک:
   اگر در صرافی فعالیتی مشکوک مشاهده کردید، آن را به تیم پشتیبانی صرافی گزارش دهید.

مثال ساده از Spoofing

فرض کنید قیمت بیت‌کوین در حال حاضر ۳۰,۰۰۰ دلار است.

1. کلاهبردار سفارش‌های فروش بزرگی (مثلاً ۱۰۰ بیت‌کوین در قیمت ۳۰,۲۰۰ دلار) ثبت می‌کند.
2. معامله‌گران با دیدن این سفارش‌ها تصور می‌کنند که فشار فروش زیاد است و قیمت کاهش خواهد یافت.
3. معامله‌گران شروع به فروش بیت‌کوین می‌کنند و قیمت به ۲۹,۸۰۰ دلار کاهش می‌یابد.
4. کلاهبردار که قبلاً در قیمت ۳۰,۰۰۰ دلار بیت‌کوین خریده بود، سفارش‌های فروش جعلی را لغو کرده و بیت‌کوین خود را در قیمت پایین‌تر دوباره خریداری می‌کند.