سوءاستفاده از پروتکل‌های وام‌دهی غیرمتمرکز

سوءاستفاده از پروتکل‌های وام‌دهی غیرمتمرکز (DeFi) یکی از خطرات جدی در اکوسیستم مالی غیرمتمرکز است که می‌تواند به‌طور قابل‌توجهی بر اعتماد و امنیت در این فضا تأثیر بگذارد. پروتکل‌های وام‌دهی غیرمتمرکز به کاربران این امکان را می‌دهند که بدون نیاز به واسطه‌های مالی سنتی مانند بانک‌ها، وام بگیرند یا به دیگران وام دهند. با وجود مزایای زیادی مانند کاهش هزینه‌ها و دسترسی به خدمات مالی برای افراد در سراسر جهان، این پروتکل‌ها می‌توانند مستعد سوءاستفاده‌های مختلف باشند.

سوءاستفاده‌های رایج از پروتکل‌های وام‌دهی غیرمتمرکز:

1. استقراض بدون وثیقه (Flash Loans): یکی از ویژگی‌های پروتکل‌های وام‌دهی غیرمتمرکز این است که به کاربران این امکان را می‌دهند که “وام‌های فوری” (flash loans) دریافت کنند. در این مدل، وام‌دهنده نیازی به درخواست وثیقه ندارد و وام‌ها باید در همان تراکنش بازپرداخت شوند. این ویژگی می‌تواند توسط مجرمان برای سوءاستفاده مورد استفاده قرار گیرد. مجرمان می‌توانند از این وام‌های بدون وثیقه برای انجام حملات مختلف مانند حملات فلاش (flash attacks) استفاده کنند که در آن، افراد یا گروه‌ها با استفاده از وام‌های بزرگ و بدون پشتوانه، قیمت دارایی‌ها را در یک بازار تغییر داده و سپس با خرید و فروش دارایی‌ها، سودهای کلان کسب می‌کنند.
2. تصفیه مصنوعی و دستکاری بازار: برخی از مجرمان ممکن است از وام‌های غیرمتمرکز برای دستکاری قیمت‌ها و تصفیه مصنوعی استفاده کنند. به‌عنوان مثال، فردی که از یک پروتکل وام‌دهی غیرمتمرکز وام گرفته است، می‌تواند به‌طور مصنوعی قیمت یک دارایی خاص را کاهش دهد تا دیگر کاربران مجبور شوند وثایق خود را با ضرر بفروشند، یا فردی می‌تواند وام بگیرد تا بازار را دستکاری کند و از تفاوت قیمت‌ها سود ببرد.
3. سوءاستفاده از نواقص امنیتی کد: بسیاری از پروتکل‌های وام‌دهی غیرمتمرکز به‌دلیل کدهای هوشمند پیچیده و آزمایش‌نشده، ممکن است در برابر حملات آسیب‌پذیر باشند. هکرها می‌توانند از نواقص امنیتی در کدهای این پروتکل‌ها برای دسترسی به وجوه کاربران، تغییر شرایط وام‌ها، یا حتی ایجاد تراکنش‌های غیرمجاز استفاده کنند. این‌گونه حملات می‌تواند منجر به از دست رفتن میلیون‌ها دلار از سرمایه‌های کاربران شود.
4. سوءاستفاده از ارزهای دیجیتال با نقدشوندگی پایین: در پروتکل‌های وام‌دهی غیرمتمرکز، برخی از دارایی‌ها ممکن است نقدشوندگی پایینی داشته باشند. مجرمان می‌توانند از این ویژگی استفاده کنند تا در زمانی که دارایی‌های کم‌حجم و کم‌توجه به بازار به‌عنوان وثیقه استفاده می‌شود، قیمت آن‌ها را تحت تاثیر قرار دهند و از آن‌ها سوءاستفاده کنند.
5. حملات “ری‌اربیتر” و تراکنش‌های تقلبی: در پروتکل‌های وام‌دهی غیرمتمرکز، آربیتراژ به معنی بهره‌برداری از تفاوت قیمت‌ها در بازارهای مختلف است. مجرمان می‌توانند از این فضا برای انجام حملات آربیتراژ یا تراکنش‌های تقلبی استفاده کنند تا به‌طور غیرمجاز سودهای کلانی کسب کنند، بدون اینکه توجه زیادی جلب کنند.
6. خدمات بدهی مصنوعی (Synthetic Debt): برخی پروتکل‌ها به کاربران این امکان را می‌دهند که بدهی‌های مصنوعی (synthetic debts) ایجاد کنند، به این معنی که کاربران می‌توانند دارایی‌های مصنوعی ایجاد کنند که به دارایی‌های واقعی مرتبط است. این امکان ممکن است توسط افرادی که قصد دارند با استفاده از بدهی‌های مصنوعی بازار را دستکاری کنند، به‌طور غیرقانونی سوءاستفاده شود.

پیامدهای سوءاستفاده از پروتکل‌های وام‌دهی غیرمتمرکز:

1. از دست رفتن سرمایه کاربران: در نتیجه سوءاستفاده‌های مختلف، ممکن است کاربران تمام یا بخشی از سرمایه خود را از دست بدهند. این امر می‌تواند باعث کاهش اعتماد به سیستم‌های مالی غیرمتمرکز و کاهش پذیرش آن‌ها شود.
2. کاهش اعتماد به اکوسیستم DeFi: هرگونه سوءاستفاده یا حمله به پروتکل‌های وام‌دهی غیرمتمرکز می‌تواند باعث کاهش اعتماد به اکوسیستم DeFi شود. کاربران ممکن است از ترس از دست دادن دارایی‌های خود، از این پروتکل‌ها استفاده نکنند یا حتی از سرمایه‌گذاری در این فضا اجتناب کنند.
3. هزینه‌های بالای اصلاح و بررسی کدها: در صورت بروز حملات یا سوءاستفاده‌ها، اصلاح کدهای پروتکل‌ها و انجام بررسی‌های امنیتی دقیق به زمان و هزینه زیادی نیاز دارد. این فرایند می‌تواند برای تیم‌های توسعه‌دهنده بسیار هزینه‌بر باشد و می‌تواند باعث کاهش رشد پروژه‌های DeFi شود.
4. اعمال محدودیت‌ها و مقررات قانونی: سوءاستفاده از پروتکل‌های وام‌دهی غیرمتمرکز می‌تواند باعث شود که مقامات نظارتی و دولت‌ها تصمیم به وضع مقررات سخت‌گیرانه‌تری در زمینه DeFi بگیرند. این اقدامات ممکن است شامل محدودیت‌های بیشتر برای پروتکل‌های مالی غیرمتمرکز و حتی اعمال قوانین جدید برای نظارت بر آن‌ها باشد.

اقدامات برای جلوگیری از سوءاستفاده:

1. بررسی و ارتقای کدهای هوشمند: یکی از بهترین راه‌ها برای جلوگیری از سوءاستفاده از پروتکل‌های وام‌دهی غیرمتمرکز، انجام بررسی‌های امنیتی دقیق و منظم بر روی کدهای هوشمند است. این بررسی‌ها می‌توانند مشکلات امنیتی را شناسایی کرده و از حملات جلوگیری کنند.
2. استفاده از سیستم‌های نظارتی و هشداردهنده: پروتکل‌های وام‌دهی می‌توانند سیستم‌های نظارتی و هشداردهنده برای شناسایی تراکنش‌های مشکوک و فعالیت‌های غیرعادی راه‌اندازی کنند. این سیستم‌ها می‌توانند به تیم‌های امنیتی کمک کنند تا تهدیدات را به‌طور سریع شناسایی و از وقوع حملات جلوگیری کنند.
3. آموزش و آگاهی‌بخشی به کاربران: کاربران باید در خصوص خطرات و آسیب‌های احتمالی ناشی از سوءاستفاده از پروتکل‌های غیرمتمرکز آگاه شوند. آموزش در مورد نحوه استفاده امن از این پروتکل‌ها و جلوگیری از وقوع حملات، می‌تواند کمک زیادی به کاهش خطرات کند.
4. استفاده از اوراکل‌های امن: اوراکل‌ها (oracle) اطلاعات خارجی را به بلاک‌چین‌ها و پروتکل‌های DeFi می‌آورند. استفاده از اوراکل‌های معتبر و امن می‌تواند به کاهش خطر سوءاستفاده‌های ناشی از اطلاعات نادرست و دستکاری‌شده کمک کند.